به نقل از «فارس»

سالمندم؛ دستم را بگیر و قلبم را رها نکن!

تاریخ انتشار: ۱۱ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۰۷۹۱۲

گروه سلامت خبرگزاری فارس:‌ پشت پنجره نشسته است و نسیم عصرگاهی، چهره چین و چروک خورده‌‌اش را می‌نوازد، استکان چای در دست، غرق مطالعه شده است. خبرها را با عینک ته استکانی‌اش و با وسواس خاصی می‌خواند، انگار روزنامه‌خوانی عصرگاهی بعد از خواب نیمروزی، تنها تفریح این روزهای آقای محبی شده است!

همسرش روی کاناپه مشغول تماشای تلویزیون است و گهگاهی پیرمرد خانه را متوجه برخی صحنه‌های جالب سریال پخش شده می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در همین اثنا، تلفن خانه زنگ می‌خورد و پشت گوشی صدای نوه کوچک شان فاطمه،  به گوش می‌رسد که با لحن کودکانه‌اش می‌گوید: «مامان بزرگ! ما می‌خواهیم بیاییم خانه شما»

مادر بزرگ که از صدای نوه خود به وجد آمده می‌گوید: بفرمایید عزیزم! قدمتان روی چشم، مریم گوشی را از فرزندش می‌گیرد و خوش و بشی با مادر می‌کند و  مکالمه زود به پایان می‌رسد. 

معصومه خانم گوشی را که قطع می‌کند، همسرش را که هنوز درحال خواندن روزنامه است با لحنی بلند صدا می‌کند و می‌گوید: «بلند شو برو خرید!» امشب مریم با بچه‌هایش می‌آیند اینجا!

پیرمرد ابرویی بالا می‌اندازد و می‌گوید: خانم! هرچی می‌خواهی یکدفعه بگو که حال چند بار رفتن برای خرید را ندارم. چند لحظه بعد با برگه یادداشتی به دست، عصا زنان روانه بازار می‌شود...

بله! این روایتی کوتاه از حال و روز بسیاری از سالمندان امروز جامعه است که پس از سالها کار و تلاش دوران بازنشستگی خود را می‌گذرانند و دیگر فعالیت اقتصادی ندارند و با حقوق بازنشستگی گذران زندگی می‌کنند و تنها امید و دلگرمی‌شان، بچه‌ها و نوه و نتیجه شان است.

در هفته «سالمند» قرار داریم. دوران پس از ۶۰ سالگی را آغاز دوران سالمندی برمی‌شمارند؛ دورانی که به اعتقاد جامعه‌شناسان این مرحله از عمر، دوران سوم زندگی است. در چنین دورانی همان زن یا  مردی که خود را زمانی صاحب قدرت و نفوذ می‌دانست، به یکباره خود را تنها و بدون قدرت می‌یابد و این ناراحتی گاهی به حوادثی نامناسب می‌انجامد و موجب ناراحتی روانی سالمند می‌شود.

در سال ۱۴۳۰ حدود ۳۰ میلیون نفر از جمعیت سالخورده خواهند بود

بنا به گفته صابر جباری، مدیرکل دفتر سلامت خانواده وزارت بهداشت بر اساس آمار، تمام کشورهای دنیا به سمت سالمندی پیش می‌روند و سازمان بهداشت جهانی پیش‌بینی می‌کند که در سال ۲۰۵۰ جمعیت سالمندان دنیا به ۲ میلیارد نفر برسد و در کشور ما هم اگر به همین منوال پیش برویم و از جوانی جمعیت غفلت کنیم، در سال ۱۴۳۰ حدود ۳۰ میلیون نفر از جمعیت سالخورده خواهند بود که بین ۲۵ تا ۳۰ درصد از جمعیت را شامل می‌شوند.

 گیلان، مازندران، تهران، اصفهان و البرز سالمندترین استان‌های کشور هستند

جباری تاکید کرد: اکنون در ایران بر اساس درصد جمعیت سالمندان؛ گیلان، مازندران، تهران، اصفهان و البرز سالمندترین استان‌های کشور هستند. از نظر تعداد جمعیت سالمندان نیز استان‌های تهران، خراسان رضوی، اصفهان و فارس بیشترین تعداد سالمند را دارند. همچنین استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد از نظر درصد جمعیت جوان‌ترین استان‌ها هستند.

وی تصریح کرد: کاهش ابعاد خانواده، افزایش زوجین نابارور و افزایش سالمندان با تجرد قطعی از عوامل این بحران است. اکنون حدود ۴ میلیون نفر از جوانان ما در سن ۳۱ تا ۳۹ سال مجرد هستند و اگر ازدواج نکنند سالمندان تنها خواهند بود.

۹۴ درصد سالمندان ما از بیمه پایه برخوردار هستند

مدیرکل دفتر سلامت خانواده وزارت بهداشت تاکید کرد: ۹۴ درصد سالمندان ما از بیمه پایه برخوردار هستند و با توجه به مصوبه هیئت دولت، پوشش بیمه کامل بیمه سلامت را داریم و اگر در کشور سالمند پوشش بیمه نداشته باشد می‌تواند از بیمه پایه رایگان برخوردار شود.

سالمندان بیش از ۲ برابر افراد جامعه نیاز به خدمات بستری دارند

وی ابراز کرد: حدود ۳۱ درصد سالمندان هم پوشش بیمه تکمیلی دارند و یکی از ملاک‌های کرامت سالمندی افزایش پوشش بیمه تکمیلی است. بر اساس آمار سالمندان بیش از ۲ برابر افراد جامعه نیاز به خدمات بستری دارند و بیمه تکمیلی اینجا مهم است. الان در کشور حدود ۱۰ میلیون سالمند بالاتر از ۶۰ سال داریم.

مهمترین بیماری‌های سالمندان 

جباری درباره شایع‌ترین مشکلات سالمندان، توضیح داد: مصرف غیرمنطقی چند دارو، مشکلات دهان و دندان، مشکلات بینایی و کم شنوایی و مشکلات شناختی از مشکلات معمول سالمندان است‌. در صدر جدول بیماری‌های غیرواگیر هم بیماری‌های قلبی و سپس دیابت قرار دارد. سالی ۳۵۰ هزار مرگ داریم که حدود ۲۰۰ هزار مورد مربوط به بیماری‌های غیرواگیر است.

افسردگی یکی از مشکلات شایع دوران سالمندی

سمیه معتضدیان،روانپزشک دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه افسردگی یکی از مشکلات شایع دوران سالمندی است، بهترین و موثرترین روش‌پیشگیری از افسردگی سالمندان را حضور در اجتماع و روابط خانوادگی دانست و گفت: اعضای خانواده و مراقب سالمند باید برای ملاقات‌های وی با دوستان و اطرافیان خود برنامه‌ریزی منظمی داشته باشند تا از انزوای اجتماعی جلوگیری کنند.

اختلالات خلقی، اضطرابی و زوال عقل را از شایع‌ترین مشکلات دوران سالمندی 

وی اختلالات خلقی، اضطرابی و زوال عقل را از شایع‌ترین مشکلات دوران سالمندی عنوان کرد و گفت: سالمندی دوره جدا و منفک شده‌ای از سایر مراحل زندگی نیست بلکه مرحله مهمی از رشد است که به سایر مراحل زندگی انسان پیوند زده شده است.

وی ادامه داد: وقتی انسان پیر می‌شود در بسیاری از فرایندهای بیولوژیک بدن تغییراتی ایجاد می‌شود که می‌توان با راهکارهایی برای داشتن زندگی سالم‌تر از بروز برخی از این موارد پیشگیری کرد.

عضو هیأت‌ علمی دانشگاه با بیان اینکه غالبا دوره سالمندی با مسائل روانشناختی و اجتماعی همراه است، ادامه داد: دوره سالمندی با افزوده شدن سن در تمام ارگان‌های بدن اتفاق می‌افتد؛ یعنی همان‌طور که سیستم ادراری، قلب و عروق و سلول ها در حال پیر شدن هستند، روند سالمندی نیز اتفاق می‌افتد.

وی با بیان اینکه یکی از سیستم‌هایی که تحت تاثیر افزایش سن قرار می‌گیرد سیستم عصبی و مرکزی مغز است، خاطرنشان کرد: علاوه بر این موضوع ابعاد زیستی هم وجود دارد که افراد را مستعد ابتلا به اختلالات روانپزشکی در دوران سالمندی می‌کند.

معتضدیان گفت: تغییراتی که در مغز به واسطه سالمندی رخ می‌دهد می‌تواند فرد را مبتلا به اضطراب، افسردگی یا ترس از پیری کند.

متخصص روانپزشک دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به ابعاد روانشناختی و اجتماعی در بروز اختلالات سالمندی افزود: این اختلالات در دوران سالمندی شایع است، فرد تغییر نقش‌هایی را تجربه می‌کند و به واسطه این تغییرات دچار انزوا یا افسردگی می‌شود؛ به طور مثال فردی که در تمام طول عمر خود به طور مداوم فعالیت شغلی مستمری داشته به یکباره بعد از بازنشستگی از بسیاری از فعالیت‌ها باز می‌ماند و یا با مستقل شدن فرزندان نقش‌ها و مسئولیت‌هایش کمتر می‌شود و یا حتی بعد از فقدان دوستان یا عزیزان دچار افسردگی و اضطراب می‌شود.

وی با بیان اینکه کم شدن توانایی فیزیکی و یا حتی تغییرات ظاهری که با پیر شدن ارگان‌های مختلف بدن به وجود می‌آید برای بسیاری از سالمندان اضطراب‌آور و یا علتی زمینه‌ای برای بروز افسردگی است، هشدار داد: ممکن است به دلیل تغییرات مرتبط با سن نشانه‌های افسردگی پنهان بماند و یا منجر به کاهش کیفیت زندگی در این افراد شود ولی نکته اینجاست که علائم افسردگی در سالمندان از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به اشکال مختلف ظاهر می‌شود.

این عضو هیأت علمی دانشگاه اضافه کرد: احساس طولانی مدت غم و اندوه، ناامیدی و درماندگی یا اضطراب، بی‌قراری و تحریک‌پذیری، گریه بدون دلیل مشخص، از دست دادن علاقه به فعالیت‌های گذشته، احساس خستگی بدون انجام فعالیت بدنی، اجتناب از حضور در جمع، کاهش فعالیت و یا صحبت کردن، مشکل در تمرکز و تصمیم گیری، کاهش و یا افزایش اشتها و تفکر مرگ و خودکشی از بارزترین نشانه‌های بروز افسردگی در سالمندان است.

وی تاکید کرد: اولین قدم برای کاهش اختلالات در سالمندان تلاش برای بهبود عملکرد و کیفیت زندگی سالمند است و در گام بعد موارد زمینه‌ساز بروز افسردگی و اضطراب باید مورد شناسایی قرار گیرد.

این روانپزشک دانشگاه ضروت تلاش برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان را مورد توجه قرار داد و توصیه کرد: باید اصولی را از همان ابتدای جوانی و میانسالی رعایت کنیم تا سالمندی بهتری را تجربه کنیم.

سبک زندگی سالم راه رهایی از افسردگی

وی با بیان این که به‌طور کلی ریشه بسیاری از اختلالات روان به ژنتیک برمی‌گردد، توضیح داد: برای تغییر ژن‌ها نمی‌توان اقدام درمانی ویژه ای انجام داد، ولی با پیروی از سبک زندگی سالم به میزان قابل توجهی می‌توان نشانه‌های تظاهرات ژنتیکی اختلالاتی نظیر افسردگی و اضطراب را در پیری کنترل کرد.

از بهترین و موثرترین روش‌های پیشگیری از افسردگی در سالمندان حضور در اجتماع و روابط خانوادگی است

 

 معتضدیان توصیه کرد: برنامه منظم برای فعالیت بدنی و رژیم غذایی سالم پرهیز از مصرف چربی‌های اشباع‌ شده و کاهش استفاده از کربوهیدرات‌ها از جمله فاکتورهایی است که به سلامت ذهن و جسم سالمند کمک می‌کند.

وی ادامه داد: فعالیت‌های فیزیکی مستمر مثل فعالیت‌های فیزیکی متوسطی که به صورت عادت در آمده باشد حتی در مدت زمان کوتاه، در سلامت جسم و روان موثر است. بهتر است این فعالیت‌ها گروهی باشد، زیرا در بهبود روابط اجتماعی می‌تواند کمک‌ کننده باشد.

عضو هیأت‌علمی دانشگاه به راه‌های پیشگیری از ابتلا به افسردگی در دوران سالمندی اشاره کرد و ادامه داد: از بهترین و موثرترین روش‌های پیشگیری از افسردگی در سالمندان حضور در اجتماع و روابط خانوادگی است. اعضای خانواده و مراقب سالمند باید برای ملاقات‌های سالمند با دوستان و اطرافیان خود برنامه ریزی منظمی داشته باشند تا از انزوای اجتماعی جلوگیری کنند.

وی ادامه داد: باید روند زندگی سالمندان به شکلی باشد که فرد احساس مفید بودن داشته باشد و ضمن ارتباط با اعضای خانواده و دوستان، او  را متوجه این موضوع کنیم که سالمندی نیز یکی از مراحل چندگانه زندگی و مرحله رشد جدیدی است.

معتضدیان ادامه داد: نگاه به دوران سالمندی نباید نگاهی محدودکننده‌ای باشد و سالمندی را فقط  با بیماری یا اختلال جسمی همراه بداند، بلکه باید ویژگی‌های برجسته این دوران را شناسایی و آن را تقویت کنیم.

دقت کنیم! سالمند و دوره سالمندی دوره گوشه نشینی و انزوا نیست، با آنکه پیر و فرتوت می‌شویم اما نباید روحمان دچار رخوت و سستی شود؛ در نتیجه باید قدر این مروارید‌های زندگی مان را بدانیم و با برنامه ریزی در تغذیه و تفریح آنها ارتباط اجتماعی آنها را محکم کنیم تا در سالهای استراحت و فراغت از کار و تلاش، شادابی و سرزندگی خود را از دست ندهند؛ ضمن اینکه مهمترین نیاز یک سالمند که نباید از آن غافل شویم حفظ شان و منزلت اوست.

پایان پیام/

 

منبع: فارس

کلیدواژه: افسردگی سالمندان سالمندی روابط خانوادگی افسردگی در سالمندان دوران سالمندی زندگی سالم فعالیت ها پوشش بیمه استان ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۰۷۹۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خوردنی هایی که افسردگی می‌آورند

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز سمنان،️ افسردگی شدید می‌تواند ریشه در شرایط فردی و اجتماعی داشته باشد، اما تغذیه هم بی تاثیر نیست. در بین خوراکی‌ها غذا‌های افسرده کننده‌ی بسیاری وجود دارد که برخی موجب بروز افسردگی شدید می‌شوند.
در جهانی زندگی می‌کنیم که بیشتر مواد به روش شیمیایی پرورش داده می‌شوند به همین خاطر برای کاهش نگرانی و اضطراب باید بیشتر به تغذیه توجه کنیم، زیرا تغذیه نقش بسزایی در حالات روحی افراد دارد 

مطالعات نشان می‌دهند مصرف مواد غذایی فاقد ارزش تغذیه ای، مصرف زیاد گوشت قرمز شیرینی و شکلات و عدم مصرف فیبر و انواع میوه و سبزیجات تازه می‌تواند بشدت باعث افزایش ریسک ابتلاء به افسردگی حاد شود؛ علاوه بر این موارد یک سری مواد خوراکی اثرات منفی روی سلامت روان و افزایش خطر ابتلا به افسردگی در فرد می‌شوند.

۱. شکر
محققان دریافتند هنگامی که سطح گلوکز خون افزایش یابد، سطوح پروتیینی بالا می‌رود که رشد نورون‌ها و سیناپس‌ها را مورد تشویق قرار می‌دهد. بار‌ها در بخش سلامت نمناک عنوان شده است که خوردن شکر باعث می‌شود که مغز شما در یک سطح بهینه کار کند و هرچه بیشتر این کار را انجام دهید، ریسک افسردگی و خطر ابتلا به دیابت و جنون نیز بیشتر می‌شود.

۲. شیرین کننده‌های مصنوعی
فکر نکنید که تنها به این خاطر که شیرین کننده مصنوعی است خطری شما را تهدید نمی‌کند اسپارتام جز تشکیل دهنده (و خطرناک) که در محصولاتی مثل نوشابه یافت می‌شود، تولید انتقال دهنده عصبی سروتونین را مسدود می‌سازد.
این می‌تواند باعث انواع بیماری‌های عصبی از جمله سردرد، بی خوابی، تغییرات در حالت روحی و افسردگی شود. اما ممکن است برای سلامت ذهنی نیز بد باشد.

۳. الکل
سیستم عصبی مرکزی مهم است. مسئول گرفتن اطلاعات از طریق پنج حس، تفکر، درک، استدلال، و کنترل عملکرد حرکت است. اما با مصرف الکل این موارد کاهش پیدا می‌کنند و باعث تشدید علایم افسردگی می‌شود.

۴. روغن هیدروژنه
مرغ سرخ شده، پنیر سرخ شده، سیب زمینی سرخ کرده، به دلایل مختلفی برای بدن مشکل ایجاد می‌کنند و می‌توانند باعث افزایش وزن شوند. اما چیز‌های بیشتری وجود دارد:آن‌ها هم به افسردگی مرتبط هستند.
هر چیزی که با روغن‌های هیدروژنه درست شده و حاوی چربی‌های ترانس است می‌تواند به طور بالقوه به افسردگی کمک کند. چربی‌های اشباع شده، مثل آن‌هایی که در گوشت گوساله، لبنیات بالا، و کره پیدا شده اند می‌توانند شریان‌ها را مسدود کنند و از جریان خون به مغز جلوگیری کنند.

۵. فست فود
افرادی که فست فود می‌خورند، ۵۱ درصد بیشتر دچار افسردگی می‌شوند؛ بنابراین از خوردن آنها بپرهیزید.

۶. چربی ترانس
چربی ترانس به چربی‌های اشباع نشده گفته می‌شود که معمولا در کل غذا‌ها دیده نمی‌شوند. تنها در دهه ۱۹۵۰ چربی‌های ترانس به طور معمول در چیز‌هایی مثل مارگارین، اسنک، محصولات پخته شده بسته بندی و روغن‌های مورد استفاده برای سرخ کردن مواد غذایی، مورد استفاده قرار گرفتند. مصرف چربی‌های ترانس کنترل نشده می‌تواند ریسک افسردگی را تا ۴۸ درصد افزایش دهد.

۷. غذا‌های با سدیم بالا
دهه هاست، غذا‌های بدون چربی به عنوان یک راه حل کاهش وزن اعلام می‌شوند -، اما بسیاری از این محصولات حاوی کمی سدیم هستند. متخصصان می‌گویند که همه این نمک اضافی می‌تواند کاملا با احساسات شما ناسازگاری داشته باشد، زیرا سدیم اضافی در این محصولات می‌تواند جنبه‌های سیستم عصبی را مختل کند.
نه تنها این می‌تواند باعث افسردگی شود، بلکه می‌تواند به واکنش سیستم ایمنی نیز کمک و باعث خستگی شود؛ و البته نمک هم چنین منجر به نگهداری مایع و باد کردگی می‌شود.

۸. کافئین
متخصصان بسیاری وجود دارند که می‌گویند حتی مقدار کمی کافئین نیز می‌تواند منجر به افسردگی شود. دلیل بیشتر کارشناسان، اثر مخرب کافئین روی خواب است. خواب آشفته می‌تواند به طور جدی به وضعیت ذهنی آسیب برساند.

۹. سبوس گندم
این نام را همیشه در میان خوردنی‌های مفید مشاهده می‌کردید، اما اینجا باید بگوییم که در مورد افسردگی این مسئله کمی متفاوت است چراکه سبوس گندم به دلیل وجود فیتیک اسید و فیبر جذب روی را محدود می‌سازد و همین کاهش روی اثر سو در افرادی که در معرض استرس و افسردگی هستند می‌گذارد.
مقدارکافی روی به خصوص برای افراد مضطرب اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا نشان داده اند کمبود آن رفتار عصبی و افسردگی را موجب می‌شود.

۱۰. پنیر سویا
با این که سویا مملو از پروتیین کم چرب است، همچنین با آنزیم‌های گوارشی و پروتئاز می‌تواند بسته بندی شود که هضم پروتئین را به طور باور نکردنی دشوار می‌کند. سویا مس، بالایی دارد یک ماده معدنی مرتبط با رفتار مضطرب، و نفخ شکم است.

۱۱. قهوه
قهوه مانند سوخت جت برای یک مغز نگران است؛ و یکی از بالاترین منابع حاوی کافئین است. کافئین نیز می‌تواند جذب مواد مغذی کلیدی را مانند ویتامین د و ویتامین‌های ب کند کند. تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده از مواد گیاهی، به طور طبیعی، به خصوص بابونه، می‌تواند جایگزین خوبی برای قهوه باشد.

۱۲. نان سبوس دار
گلوتن برای بسیاری از افراد مضطرب، به خصوص بیمارانی با بیماری سلیاک - که در میان آن‌ها اضطراب رایج است خوب نیست و زمانی که گلوتن حذف می‌شود، این رفتار هم ناپدید می‌شوند. اما حتی افراد با آلرژی‌های خفیف نیز به آن حساسیت دارند.

۱۳. سوپ و غذا‌های کنسرو شده
غذا‌های فرآوری شده حاوی بیسفنول است که در اکثر غذا‌های کنسروی و پلاستیکی وجود دارد می‌تواند باعث کاهش قابل توجهی ژن‌ها در بخش استرس مداری مغز می‌شود.

۱۴. آب میوه
آب میوه‌ها فیبرندارند و حاوی فروکتوز هستند در نتیجه قند خون و هورمون استرس آدرنالین را بالا می‌برند. به عنوان یک قاعده کلی از نوشیدنی‌های شیرین اجتناب کنید.